Salonumuz ve Yatak Odalarımızın Bitmeyen Yenilenme Süreci
Hayat boyunca, salonumuzu ve yatak odamızı değişen zevk anlayışımıza göre defalarca yenileriz. Ancak ne kadar çaba sarf etsek de, gönlümüze tam anlamıyla uygun nihai bir düzen oluşturamayız. Peki, çevremizdeki gökkuşağı misali iç içe geçmiş binlerce güzelliğin, bu muhteşem düzeni nasıl meydana geldi? Simetri – Asimetri Üzerine Derin Düşünceler
Hiç sağ ve sol tarafınızın nerede olduğunu düşündünüz mü?
Asimetri ve Simetri – Neden?
“Sağ taraf, başparmağınızın solda olduğu yerdedir. Sol taraf ise başparmağınızın sağda olduğu yerdedir.”
Bu nükteli tanım, sağ ve sol kavramlarının aslında yer değil, yön belirttiğini ortaya koyar. Sağ ve sol kavramlarını tam anlamıyla açıklayabilmek için nesnelerin hareket yönünü bilmek gerekir. Örneğin bir lokomotifi düşünelim. Lokomotifin sağ, sol, ön ve arka taraflarını ancak hareket ettiği zaman belirleyebiliriz.
Ancak sadece yukarı veya aşağıya doğru hareket yetmez. Balon gibi yalnızca dikey hareket eden nesnelerin de sağ, sol, ön ve arka kavramları yoktur. Bu nedenle, yerçekimine dik olarak hareket eden varlıklar bu yön özelliklerini kazanır.
Hayvanlar açısından bu durum biraz daha farklıdır. Örneğin, bir ineğin başının olduğu yer önüdür. Bu durum, canlılarda şekil ve fonksiyonun hareketle kaynaşmış olduğunu gösterir. Canlılar dururken bile sağ, sol, ön ve arka gibi yönlere sahiptir. Ancak, cansız nesnelerde sağ ve sol kavramı bulunduğunuz yere veya hareket yönünüze göre değişir.
Canlılarda Simetri ve Asimetri
Cansız varlıklardaki ayna simetrisini matematiksel olarak açıklamak oldukça basittir. Özellikle kristaller, simetrik yapılarıyla dikkat çeker. Ancak canlılar, yapı taşları açısından ayna simetrisinden uzaktır. Canlıların temel yapı taşları olan proteinler ve hücreler genellikle simetrik değildir.
Buna rağmen, çok hücreli canlıların %95’ini oluşturan bilateraller (iki taraflı simetriye sahip canlılar), genel yapıları itibarıyla simetrik özellik gösterir. Bu simetrinin en büyük faydası, yerçekimine dik hareket eden canlıların dengeli bir şekilde hareket edebilmesini sağlamasıdır. Örneğin, kuşların iki kanadının eşit olması veya balıkların simetrik vücut yapıları, bu canlıların yaşamlarını kolaylaştırır.
Bunun yanında, yere tutunan veya yavaş hareket eden canlılarda eksen simetrisi görülür. Böylece, bulundukları yerden her yöne eşit şekilde hareket edebilme ve beslenme kolaylığı sağlanır.
Asimetrinin Avantajları
Bazı canlılarda ise belirli asimetrik özellikler dikkat çeker. Örneğin, bazı yengeçlerin kıskaçlarından biri diğerinden daha büyüktür. Bu asimetrik yapı, canlıya zarar vermez; aksine, onun yaşamını kolaylaştırır ve bazı işlerde daha etkili olmasını sağlar. Simetri – Asimetri Üzerine Derin Düşünceler
Sonuç olarak, tüm canlılar yaşadıkları ortam, ihtiyaçları ve düşmanları gibi faktörler göz önüne alınarak, en uygun ve pratik şekilde yaratılmıştır.
Doğadaki Mükemmellik
İnsan, hayatını mükemmelliğe ulaşmak için harcarken, çevresindeki fevkalade düzen karşısında hayrete düşer. Çoğu zaman basit gibi görünen olayların arkasındaki mükemmel uyum ve düzeni, ancak bilim ilerledikçe fark edebilir.
